Gabriella van Rosmalen

Zelfmedelijden is niemand vreemd. We vinden onszelf allemaal reuze zielig als we onze kleine teen tegen de hoek van de tafelpoot stoten, wanneer we onze telefoon in de wc-pot laten vallen of als er nog veel ergere dingen gebeuren. Dat is logisch, want op zo'n moment is de gebeurtenis ook heel erg ruk. Maar als ik de afgelopen jaren een ding heb geleerd, dan is het dat zelfmedelijden je nooit verder helpt.

Als je iets heftigs hebt meegemaakt, dan ga je door verschillende fases van verwerking. En dan heb ik natuurlijk niet over een kapotte telefoon, maar over een situatie, ervaring of gebeurtenis die echt veel invloed heeft op het dagelijks leven. Die verschillende fases zorgen ervoor dat je jouw ervaring een plekje kan geven en dat je door kan gaan met je leven.

“Heb niet zoveel zelfmedelijden”

Ik geloof er ook in dat iedereen door andere fases gaat. Na de aanslag in Nice heb ik dingen bijvoorbeeld heel anders verwerkt dan mijn man. We begonnen allebei in ontkenningsfase, maar al snel werd ik heel zelfdestructief en stopte ik met goed voor mezelf zorgen. Ik had overal maling aan en niets kon me meer echt boeien (dacht ik). Wim kreeg juist depressieve gedachten en kon er moeilijk over praten. Wat we wel gemeen hadden, is dat we redelijk in de slachtofferrol zaten.

De meneer van Slachtofferhulp die ons begeleidde, keek tijdens een van de gesprekken eens naar ons en sprak toen de harde, maar o zo terechte woorden: “Jullie moeten eens stoppen met het hebben van zelfmedelijden. Wat dient het je om te blijven hangen in ‘wat erg dat ik dit heb meegemaakt'?”

Zelfmedelijden was mijn enige waarheid

En eerlijk? Dat was niet leuk om te horen. In mijn ogen vond ik mezelf niet alleen zielig, maar was ik dat ook echt. Begrijp me niet verkeerd: het is natuurlijk ongelooflijk rot wat we hebben meegemaakt en de meneer van Slachtofferhulp bedoelde ook zeker niet dat we ons aanstelden. We herhaalden (toen dacht ik onbewust) zo vaak tegen onszelf dat we zielig waren, dat dit ook de enige waarheid voor ons was.

De meest comfortabele pijn

Pas veel later kreeg ik door dat ik mezelf juist bewust in die fase hield, omdat de pijn die ik daar voelde, comfortabel was. Eigenlijk zat ik in een, weliswaar hele nare, maar toch o zo vertrouwde comfortzone. Ik wist dat als ik verder wilde en van de fase verdriet (zelfmedelijden) naar boosheid moest, ik weer door nieuwe pijn heen ging. Niemand sleurt zichzelf met veel plezier door pijn heen, dus bleef ik waar ik was.

Lang proces

Toen ik eenmaal besefte dat zelfmedelijden me inderdaad niet diende, kon ik stappen zetten en de pijn die bij de boosheid hoorde, wel accepteren. Dit heeft echt wel een tijdje geduurd, want pas na twee jaar voelde ik die intense boosheid. Geen fijne periode, maar wel ontzettend noodzakelijk om dat gevoel van zelfmedelijden los te kunnen laten.

Jij bent verantwoordelijk voor je eigen geluk

De hele tijd tegen jezelf zeggen dat alles rot is, alles tegenzit, alles moeilijk is, of de hele wereld altijd alleen maar jou moet hebben, levert je niets op. Jij bent verantwoordelijk voor je eigen geluk. Niemand, maar dan ook helemaal niemand, gaat jou gelukkig maken als je dat niet met jezelf bent.

Maar je moet ook niemand de ruimte geven om jou slecht te laten voelen. Als iets je overkomt, dan moet je zelf sterk genoeg zijn om weer op zoek te gaan naar je eigen geluk. Afschuiven op iemand anders is ook een vorm van zelfmedelijden, aangezien je dan zegt dat het zijn/haar schuld is dat jij je zo voelt. Maar dat is niet waar. Je hebt zelf in de hand hoe jij je voelt en als de situatie waarin je nu zit jou geen geluk brengt, dan moet je een nieuwe situatie voor jezelf creëren.

Hoe denk jij hierover? Heb je dat gevoel van zelfmedelijden weleens ervaren?